Dyson is bekend van zijn stofzuigers, ventilatoren en luchtreinigers en haardrogers. Ieder van deze producten doet de dingen anders dan producten van andere bedrijven. Dyson was de eerste met de snoerloze stofzuiger, iets wat nu door andere bedrijven driftig gekopieerd wordt. James Dyson zelf is ook een echte innovator die doorgaat tot het probleem is opgelost.
De jaarlijkse James Dyson Award is daar een verlengstuk van. De opdracht is simpel: ontwerp iets wat een probleem oplost. In dit geval een oplossing voor blinden en slechtzienden bij het koken.
Een grote doelgroep?
In Nederland zijn ongeveer 300.000 mensen blind of slechtziend. Daarvan zijn naar schatting 222.000 mensen slechtziend en circa 76.000 mensen blind. Procentueel lijkt dat niet zo heel veel (ongeveer 1,76% van de bevolking) maar in absolute getallen is dat natuurlijk een grote groep. Meer dan het aantal inwoners in Eindhoven (235.923 (juni 2021).
Boey Wang, een recent afgestudeerde student aan Design Academy Eindhoven heeft de James Dyson Award gewonnen met zijn uitvinding Haptics of Cooking.
Het klinkt misschien vreemd maar alles was iemand met een beperking zelfstandiger of minder afhankelijk maakt van anderen is welkom.
Koken met een visuele beperking is geen gemakkelijke opgave. Ik denk zelfs dat de meeste mensen als ze tien minuten met een blinddoek oplopen al blij zijn dat ze deze weer afkunnen doen. Haptics of cooking is een serie van keukenspullen, speciaal ontworpen door de ervaring van aanraking zodat mensen die niet kunnen zien toch veilig kunnen koken. Dit is zeker niet de hele oplossing voor blinden en slechtzienden maar het kan een bijdrage leveren.
Wat heeft hij dan ontwikkeld?
De serie bestaat uit een maatbeker, houten snijplank, roestvrijstalen mes en pannendeksel. Ieder van deze dingen heeft te maken met een onderdeel van het kookproces : snijden, meten en koken. Zoals gezegd zijn er nog meer uitdagingen bij het koken, want hoe weet je wat je in handen hebt.
Blinden of slechtzienden hebben scherpere zintuigen en zijn ze veel meer afgestemd op de omgeving dan degenen die wel zien. Dat is logisch, je hebt minder informatie dus ben je meer alert op waarnemingen die je wel binnnen krijgt. Door vanuit deze zintuigelijke waarneming het keukengerei te herontwerpen is er op een innovatieve wijze een oplossing gevonden voor het koken zonder zicht.
Meten: maatbeker
Weten hoeveel water er in de beker zit lijkt eenvoudig als we ernaar kijken. Maar mensen die niet kunnen zien, meten de vloeistof door hun vingers in de beker te steken. Deze maatbeker, geïnspireerd door de directe verbinding met vloeistof, is voorzien van gaten. Hierdoor kan de gebruiker voelen wanneer de vloeistof een bepaald niveau (bijv. 100ml) bereikt door het met de vingertoppen te blokkeren. Het is een efficiënte manier om morsen te voorkomen. Een andere manier is luisteren naar het geluid als een beker zich vult. Hoe voller de beker hoe meer het geluid veranderd.
Snijden: houten snijplank
Het is een uitdaging om voedsel op de snijplank te houden als je het niet kunt zien. Deze houten snijplank is ontworpen met de gedachte om alles wat gesneden is op de plank te houden. Het vlakke oppervlak in het midden is het snijgebied. Daaromheen is een brede groef, waarin het gesneden voedsel valt. Een opening aan de onderkant vormt een handige plek om het mes weg te werken om snijwonden te voorkomen. Ook hierbij is goed nagedacht.
Snijden: roestvrijstalen mes
Eten snijden zonder te zien klinkt gevaarlijk. Chefs, hebben zoveel ervaring dat je snel kunnen snijden, zelfs zonder te kijken. Maar eigenlijk is het veilig als je een handig mes met een scherp lemmet hebt. Vanwege de noodzaak om het voedsel dicht bij de vinger te houden, geven slechtzienden de voorkeur aan een klein mes en een vinger op de bovenkant voor meer controle. Het roestvrijstalen mes is daarom kort en compact, met een lengte van slechts 18 cm. Het is gemakkelijk vast te houden, goed uitgebalanceerd in gewicht en stelt de gebruiker in staat om het voedsel met controle te snijden.
Koken: pannendeksel
Gewond raken door hitte is een van de engste dingen in de keuken. Het glazen of metalen pannendeksel is gevaarlijk voor niet-visuele mensen. Het universele houten pannendeksel, gemaakt van saunahout, zorgt voor een veilige aanraking, verwarmt langzaam en blijft comfortabel om aan te raken. De vorm is hol en maakt het daardoor ook mogelijk om er voedsel op te plaatsen. Door de opstaande rand is het ook makkelijk aan te pakken, alleen oppassen natuurlijk met stoom en kokend water.
Een goed idee
Hte is een mooi en nobel idee van Dyson om dit soort wedstrijden te organiseren, ook vanuit de Dyson gedachte om een probleem op te lossen. Op dit moment zijn er nog geen plannen bekend of dit in productie wordt genomen en/of wat de prijs zal worden.
