Review: Denon HEOS multiroom-system

Ik kreeg de geweldige kans om een min of meer volledig Denon HEOS multiroom-systeem van Denon te testen. Eerder al kon je de ervaringen lezen van Thijs met de Denon HEOS 1 en van Boas met de Denon HEOS 5. Bij mij staan nu de HEOS HomeCinema, HEOS 5 en HEOS3 en HEOS AMP te pronken. Helaas moet het spul weer terug :'(.

Vooral de mogelijkheid om het goed te vergelijken met SONOS stond me erg aan. Daarvan heb ik de Playbar, Connect:AMP en Play:3 staan en die bevielen voor in mijn woonkamer prima, afgezien van wat kleinigheden. De vraag voor mij was: lost HEOS op wat SONOS minder goed doet? Waaronder dus het afspelen van de platenspelers met mixer via het systeem, zonder lag?

Het antwoord is: nee. HEOS heeft precies hetzelfde probleem met de mixer als SONOS. Je sluit het spul direct op de AMP aan, maar het geluid komt alsnog seconden later pas uit de boxen. En op een mixer is het normaal dat je nog een headset op hebt om te horen wat je aan het mixen bent. Uit de maat spelen omdat je geluid vertraagd is, is dan niet handig. Dus, voor audiofielen die graag thuis hun plaatjes mixen, is dit geen geschikt systeem. Maar dat had je misschien van te voren wel kunnen raden, omdat draadloos geluid nou eenmaal continu gesynchroniseerd moet worden tussen alle boxen in het systeem. De vertraging bestaat dan bewust om te zorgen dat alle geluid uiteindelijk tegelijk eruit komt.

Maar, los van dat feit, voor de niet-doe-het-zelver qua geluid mixen, wat is dan het oordeel?

Uiterlijk

De diverse apparaten van het multiroom-systeem van HEOS passen goed bij elkaar. Ze hebben een robuuste uitstraling, redelijk strak, maar niet zo strak als bijvoorbeeld SONOS. Daarmee krijgen de apparaten een heel eigen stijl, wat op zich ook wel eens een verademing is. Ze zijn er allemaal in wit en zwart, waarbij ik de witte dan toch een wat goedkope uitstraling vind hebben, maar dat is puur van de afbeelding, ik heb hier zelf de zwarte staan.

Minder positief aan de apparaten van HEOS vind ik dat er nogal grote blauwe lichten onder zitten. Je ziet daarmee heel goed dat ze aan staan en werken, maar als je ‘s avonds je huiskamer binnenloopt in het donker, is het één grote lichtfabriek. Gelukkig kun je de felheid van het licht aanpassen door bij ‘Mijn apparaten’ in de app, per apparaat de Status LED te wijzigen. Pfiew!

Wat het allemaal moet kunnen

Het HEOS multiroom-systeem van Denon moet nogal wat kunnen. Afzonderlijk hebben alle speakers natuurlijk zo hun eigen eigenschappen, bij elkaar opgeteld moet het zorgen dat je in elke kamer een heel stereo-systeem kunt opbouwen. Voordat je dan klaar bent, ben je heel wat euro’s verder, maar dan kun je in elke kamer afzonderlijk muziek afspelen, of dezelfde muziek in je hele huis.

Het systeem wordt aangestuurd via de HEOS app op je smartphone. Hierover verderop ook meer. Je kunt alle speakers afzonderlijk terugvinden en aansturen. Op de speakers zelf kun je ook al veel, zonder tussenkomst van een app. Ze hebben allemaal volumeknoppen, je kunt je smartphone of tablet er met een aux-kabel aan hangen en direct afspelen, en ook hebben ze allemaal een usb-poort om een harde schijf met muziek aan te hangen. Die kun je dan via de app benaderen en afspelen, wel ook op alle speakers, omdat ze nou eenmaal verbonden zijn met elkaar. Dat verbinden met elkaar en met je netwerk kan trouwens op 5 Ghz (stabieler) via de N-standaard, maar het kan ook nog gewoon via de oude 2,4 Ghz op b/g-standaard.

De HEOS HomeCinema, de nieuwste speaker in het systeem, kan daarbij op diverse aangesloten worden op je tv. Met HDMI (de beste keuze volgens Denon zelf), optical-in en coax. Ik heb zelf gekozen voor optical-in, omdat ik dat op de SONOS Playbar ook deed. Ook op de HomeCinema kun je via aux-in een apparaat aansluiten. De HomeCinema is expliciet bedoeld om films en series op af te spelen via je tv. Daarom zit er ook nog een extra subwoofer bij. De sub zit dus niet zoals bij SONOS Playbar al enigszins in de soundbar zelf gebouwd. Verderop meer over de HEOS HomeCinema.

Het is nogal veel allemaal, wat het allemaal kan. Gelukkig zijn er uitgebreide handleidingen voor de HEOS 3, 5 en 7.

HEOS app

Via de HEOS app kun je dus je HEOS multiroom-systeem aansturen. Nou had ik gehoopt op een erg intuïtieve app, maar ik vond het een beetje tegenvallen. Het toevoegen van apparaten aan je systeem gaat wel soepel. Je sluit de aux-kabel aan op je smartphone en het apparaat en voert je wifi-wachtwoord in. Daarna is het apparaat gekoppeld en zie je hem in je lijst met apparaten staan. Overigens zitten echt álle kabels die je nodig hebt of kunt hebben om alles goed aan te sluiten, er gewoon netjes bij. Aux-kabeltjes, extra IR-module om signaal van je afstandsbediening door te sturen naar je tv als de soundbar ervoor staan, adapters, the works. Dat is erg netjes! In de app kun je vervolgens apparaten groeperen als je wilt dat ze tegelijk iets afspelen. Daar zit een gekkigheid in.

Als je tv geluid afspeelt op de HomeCinema, dan vervalt de groepering. Je tv-geluid kan dus alleen via de HomeCinema afgespeeld worden. En dat vond ik nogal apart. Ik wil wellicht voor wat extra stereo-geluid een HEOS 3 of zelfs HEOS 5 toevoegen links en rechts achter mij, maar dat kan niet. Is dat misplaatste trots van Denon over de HomeCinema en de kwaliteit van het geluid, of is daar gewoon niet over nagedacht?

De app is verder erg summier. Bij Huidig kun je zien welke muziek er nu wordt afgespeeld en op welk apparaat en je kunt er het volume aanpassen. Bij Ruimtes kun je de apparaten indelen per ruimte en bij Muziek kun je kiezen vanuit welke bron je muziek wilt afspelen. Kies je Spotify, dan opent hij de Spotify app en kun je via Spotify Connect afspelen op je multiroom-systeem.

Je kunt verder per apparaat het een en ander instellen en aanpassen, waaronder de status LED, netwerk en equalizer.

De HEOS app heeft als voordeel dat het vrij overzichtelijk is, als nadeel dat hij bizar veel opties mist als je het gaat vergelijken met SONOS. Waar je je afvraagt of SONOS niet ook gewoon met Spotify Connect moet werken, geeft SONOS wel als optie om met meer Spotify-accounts in 1 app samen lekker muziek te luisteren. Je kunt elkaars afspeellijsten zien en als je dus in 1 huishouden zit (of zoals ik met huisgenoten woont) dan is dat best leuk. Dat is dan nog maar 1 voorbeeld.

Een ander opvallend voorbeeld heeft ook met Spotify Connect te maken. Speel je binnen de SONOS-app muziek af via Spotify, dan heb je nagenoeg geen last van vertraging in de bediening. Speel je het via Spotify Connect op de HomeCinema of andere speaker af, dan zit er een forse vertraging in de bediening. Zo wilde ik de muziek stoppen, en het duurde echt seconden voordat de muziek ook echt stopte. En zoveel bandbreedte kost het doorgeven van een signaal toch niet, zou je zeggen. Als je via de SONOS-app de tv laat stoppen met geluid afspelen op de soundbar, dan stopt die ook vrijwel meteen.

HEOS AMP

Op de HEOS AMP heb ik weinig aan te merken. De aansluitmogelijkheden zijn plenty. Het kastje is wel wat shiny en heeft ook weer blauw licht eronder. Hier in huis hebben we de eigen speakers, een subwoofer en een mixer voor twee platenspeler erop aangesloten, net als eerder met de SONOS Connect:AMP, om een goede vergelijking te maken. Alles werkte meteen goed, en het geeft dus ook de mogelijkheden om op eigen bestaande speakers je muziek af te spelen. Alleen bij het mixen ging het net zo mis als bij SONOS, vanwege de vertraging in de audio. Dus, zoals hierboven al benoemd, voor ingewikkelde zaken met mixen en dj’en moet je geen draadloos systeem willen hebben.

HEOS HomeCinema

Deze soundbar voor onder je tv is nieuw in de HEOS-serie. Belooft heel wat, is namelijk toch wel een meter breed en volgens Denon voorzien van de nodige Dolby-audioverwerking en digitale klasse-D-versterking. De subwoofer zorgt voor diepe bas met vlakke respons en lage vervorming. Zegt mij niet zoveel maar ze brengen het alsof dat goed is. De DSP-verwerking is voorzien van een 400 Mhz 32-bit DSP Floating Point Engine. Wederom abracadabra voor me. Er zit een nachtmodus op, waarmee je zogezegd de rest van het gezin minder stoort als je ‘s avonds of ‘s nachts nog even een filmpje wilt kijken.

Wat betreft de audiokwaliteit van de HomeCinema…wat zal ik erover zeggen. Ik had beter verwacht. De bas van de subwoofer is erg minimaal en zonder subwoofer klinkt de soundbar al helemaal erg ‘licht’. Voor een soundbar die vooral muziek en films moet ondersteunen, vind ik dat toch karig. De HEOS 5, of zelfs de HEOS 3, heeft een betere bas. Dan komen die lekker ‘donkere’ geluiden uit gave films een stuk beter tot zijn recht. Ook voor ‘normaal’ geluid vind ik het een wat zwakke soundbar. Het klinkt vlak, weinig detail, en in dat opzicht voelt het alsof ik het geluid van de tv zelf beter aan kan hebben, al is dat natuurlijk wat overdreven. Want het geluid is zeker niet slecht te noemen, maar door de tweeters die erin zitten worden middenhoge tonen nou eenmaal beter weergegeven dan lage bastonen. Dat werkt voor stemgeluid en gezellige relatief doorsnee muziek of de meeste klassieke muziek uitstekend, maar om even een lekker potje dubstep luisteren, zou ik toch voor de losse HEOS-speakers gaan. Je kunt veel aanpassen met de equalizer voor de HomeCinema. Daarmee is de bas en subwoofer nog wel op te krikken. Bij films kan ik dat aanraden. Bij muziek is het érg afhankelijk van de muziek. The Prodigy klonk bijvoorbeeld geniaal goed, ook zonder extra instellingen. Die klonk ‘dichtbij’ en goed gebalanceerd en klonk met extra bas en subwoofer alsof je de buren flink pijn kon doen. Die klonk op de SONOS Playbar wat rommeliger en wat ruimtelijker. Datzelfde geldt voor de vrolijke tonen van Rondò Veneziano, al kon ik daar minder verschil in horen, behalve misschien de balans tussen bas en hoge tonen. In mijn beleving is voor muziek de HomeCinema dus eigenlijk een goede keuze, voor films en series met zware muziek, die lekker door de hele ruimte moet klinken alsof je midden in de film zit, wat minder. Romcoms op de HEOS, actiefilms op de Playbar?

Het leren van de afstandsbediening van mijn tv ging overigens ook niet zo soepel. In de app stond de instructie: houd de volumeknop (+) ingedrukt tot het pictogram hieronder een groen vinkje toont. Dat heb ik tot zeker 7 keer opnieuw geprobeerd. Daarna had de volumeknop + eindelijk een vinkje, maar moest ik het volume naar beneden nog doen, en dat lukt dus wederom niet. En dan moet het weer helemaal opnieuw. Het bleek een stuk sneller te gaan door de volumeknop niet ingedrukt te houden, maar hem steeds opnieuw in te drukken. Dus, Denon, of jullie de instructies even willen aanpassen, ktnxbye. Nu werkt dat gelukkig weer en kan ik eindelijk tv kijken.

Verder ook gek, en dat noemde ik hierboven al: ik had gehoopt de soundbar ook gewoon in een groep te kunnen hebben als de tv de bron is. Maar dat kan niet. En nogmaals, dat vind ik erg jammer. Bij SONOS kan dat wel, zelfs terwijl de audio wordt afgespeeld. Bij de HEOS krijg je dan in de app een melding dat er nog geluid afspeelt en dat groeperen dan niet kan.

Alles bij elkaar

Het is wat lastig om echt een eindoordeel te vellen voor het volledige audiosysteem. De afzonderlijke HEOS-speakers zijn zonder meer beter dan de SONOS-speakers, ook omdat ze per speaker meer afspeel- en aansluitopties bieden. Maar voor het hele idee van multiroom en home-cinema komen ze toch wat tekort bij Denon. De app heeft nog werk nodig, de soundbar kan niet worden uitgebreid met extra speakers, en het geluidskwaliteit van de soundbar kon ook beter, of op zijn minst ‘breder’ voor dit geld. De Playbar van SONOS is in de eigen webwinkel te koop voor 799 euro, de HomeCinema van HEOS is er ook voor dat geld. Krijg je dus wel een externe subwoofer, maar die voegt zoals gezegd maar weinig toe. En tot slot, die lichtfabriek onder alle speakers vind ik niet zo stijlvol, ook al kun je de felheid aanpassen. Dat kan best subtieler.

Het spijt me voor Denon, maar voor dit geld had het beter gemoeten. Mijn advies: als je draadloze audio in een slaapkamer of werkkamer wilt, koop een afzonderlijke HEOS-speaker die past bij de grootte van de kamer, als je per se Denon wilt. Wil je echt een heel audiosysteem door je hele huis voor dit geld, laat je even voorlichten over andere (draadloze) multiroom-opties in een serieuze hifi-winkel. Wil je alleen geluid bij je tv (een home-cinemaset) dan kun je beter kiezen voor SONOS of gewoon een serieuze (bedrade) hifi-oplossing kiezen. Want soundbars zonder uitbreiding door extra speakers komen niet in de buurt van een echte surround-sound.